Herstory of Art

Michelangelo, Caravaggio, Rodin, Picasso – wie kent ze niet? Anguissola, Gentileschi, Claudel, Goncharova – wie kent ze wel? Samen met veel anderen hebben zij een bijdrage geleverd aan de geschiedenis der kunsten. Vrouwelijke kunstenaars zijn echter vaak in de vergetelheid geraakt of in de schaduw gebleven van ‘de grote meesters’. Immers, de kunstgeschiedenis is hoofdzakelijk gericht op ‘dead white male artists’. Het is nog steeds overduidelijk zijn verhaal (his story) dat de canon van de kunstgeschiedenis bepaalt.

In de jaren zestig en zeventig van de 20e eeuw kwam er vanuit de feministische hoek grote kritiek op deze manier van wetenschap bedrijven. Er werd gezocht naar vrouwelijke kunstenaars en ze werden gevonden. In 1971 onderzocht Linda Nochlin ‘why have there been no great women artists’. Met de nadruk op ‘great’, want inmiddels waren er wel honderden vrouwelijke kunstenaars teruggevonden, maar geen van hen stond op gelijk niveau met ‘de grote meesters’. Talent alleen is dus niet genoeg. Volgens Nochlin heeft dit vooral te maken met de eeuwenlange uitsluiting van vrouwen van het kunstonderwijs en het in stand houden van de heersende beeldvorming en machtsverhoudingen in de kunst.

Vandaag de dag is er nog steeds geen sprake van gelijkwaardigheid tussen mannelijke en vrouwelijke kunstenaars. Zolang wij uitsluitend de traditionele canon der (kunst)geschiedenis voorgeschoteld krijgen, blijft de geschiedenis er een van helden en overwinnaars, van oorlogen en rooftochten. Ook de mythe van het ‘oerpatriarchaat’ wordt dan in stand gehouden. In ‘Herstory of Art’ ontrafelt kunsthistorica Karin Haanappel deze mythe. Zij laat ons een heel andere wereld ervaren, een wereld waarvan ook vrouwen deel uitmaken en waarin niet-westerse en prehistorische culturen eveneens van belang blijken te zijn. Door te starten met de vroegste kunstuitingen in de oude steentijd en vervolgens de vrouwelijke kunstenaars door de eeuwen heen op de kaart te zetten, plaatst zij haar verhaal van de kunst (her story of art) naast zijn verhaal van de kunst (his story of art). De focus ligt vooral op Europa, gezien vanuit een egalitair perspectief, zodat zichtbaar wordt dat kunst van meet af aan is gemaakt door mensen: mannen én vrouwen.