Er is geen twijfel over mogelijk, vrouwelijke kunstenaars zijn er altijd geweest! Toch zijn ze nog steeds niet standaard opgenomen in de canon van de kunstgeschiedenis. Dit heeft alles te maken met het moment waarop kunstgeschiedenis een wetenschappelijke discipline is geworden. Kunst is zo oud als de mensheid, kunstgeschiedenis als wetenschap dateert pas uit het midden van de negentiende eeuw. Het is de tijdgeest van de negentiende eeuw die ervoor gezorgd heeft dat vrouwelijke kunstenaars buiten beeld zijn geplaatst. De ideale vrouw in deze periode mag namelijk geen professie hebben. Als toegewijde echtgenote is zij de Koningin van het privé domein en beantwoordt zij aan de vier pijlers van de Cult of True Womanhood: vroom, kuis, huiselijk en onderdanig. Om vrouwen niet op verkeerde gedachten te brengen, wordt er heel bewust gekozen voor een His Story of Art.
Herhaling geeft bevestiging en leidt tot bestendiging.
Rond 1850 worden Grote meesters gedefinieerd als zijnde uitsluitend wit, westers en mannelijk. In een tijd dat er nog slavernij heerste en dekolonisatie nog moest plaatsvinden, ligt de verklaring van een visie die bepalend was voor West-Europa en de Verenigde Staten. Grote meesteressen werden gerelateerd aan vrouwen in het publieke domein. Dit waren per definitie publieke vrouwen, dames van lichte zeden die uitsluitend beschouwd werden als lustobject. Het is niet verwonderlijk dat in de tweede helft van de negentiende eeuw de beweging van de suffragettes opkomt en de eerste feministische golf zich aandient. Het recht op onderwijs als ook stem- en kiesrecht wordt in de twintigste eeuw in veel landen gerealiseerd.
In de jaren vijftig van de twintigste wordt er in lijn met de traditie een aanvulling gemaakt op canon van de kunstgeschiedenis. Wederom blijven vrouwen buiten beeld. Ook dit keer is de tijdgeest bepalend. Na twee wereldoorlogen is het tijd voor nieuwe aanwas, de vrouw als echtgenote, moeder en huisvrouw is wederom het ideaalbeeld. Het gevolg is de tweede feministische golf in de jaren zestig. Deze heeft veel stof doen opwaaien en heilige huisjes omver geworpen. Toch is het effect nog steeds geen volledige gelijkwaardigheid tussen man en vrouw.
Herhaling geeft bevestiging en leidt tot bestendiging.
De gecreëerde waarheid van ongelijkwaardigheid heeft ervoor gezorgd dat veel vrouwelijke kunstenaars in de vergetelheid zijn geraakt of in de schaduw van de zogenaamde grote meesters terecht zijn gekomen.
Mijn persoonlijke missie is een egalitaire kunstgeschiedenis uit te dragen. Een kunstgeschiedenis waar mannelijke kunstenaars op gelijkwaardige voet staan met vrouwelijke kunstenaars. Een kunstgeschiedenis die start met de vroegste kunstuitingen van de moderne mens in prehistorische tijden toen er nog balans was. Zolang wij deze kennis niet hebben, kan deze ook niet tot voorbeeld dienen. Met als gevolg dat we een gekleurd geschiedenisbeeld voorgeschoteld krijgen. Het is de hoogste tijd om het verleden in het juiste perspectief te beschouwen zodat we naar een toekomst in balans kunnen groeien!
Mijn onderzoek van de afgelopen dertig jaar heb ik hieronder in blokken verdeeld. Deze indeling sluit aan op de Herstory boeken. Alles rondom de godin Isis is een separaat onderzoek, net als Camille Claudel statuaire.
© 2017 Karin Haanappel
www.karinhaanappel.nl
Meld je kosteloos aan voor de nieuwsbrief van Kunsthistorica Karin Haanappel door op onderstaande foto te klikken.
